Nội dung video AI đang “gây nhiễu” cuộc sống số
Trong thời gian gần đây, người dùng mạng xã hội tại Việt Nam bắt đầu thể hiện sự khó chịu trước làn sóng video tạo bằng AI đang xuất hiện tràn lan trên Facebook, TikTok, YouTube… Từ những video tưởng chừng hài hước, dễ thương ban đầu, giờ đây nhiều nội dung AI đang bị xem là phản cảm, vô bổ, thậm chí xúc phạm người xem trong lớp vỏ “giải trí”.
“Ban đầu tôi còn thấy thú vị, nhưng càng về sau thì ngập tràn những video nhảm, thông tin không chính xác, thậm chí cổ xúy sai lệch về giới tính hay sức khỏe” – anh Hoàng Trung (TP.HCM) chia sẻ.
Nhiều người cao tuổi, ít tiếp cận công nghệ, dễ bị lừa bởi hình ảnh chân thực từ video AI. Anh Trần Long (Đà Nẵng) cho biết từng nhận được cuộc gọi từ người thân hỏi về một tin tức “giật gân” do AI tạo ra.
Vì sao video AI bùng nổ nhanh chóng?
Các công cụ tạo video bằng AI như Google Veo, OpenAI Sora, Runway, Midjourney... giúp bất kỳ ai cũng có thể tạo ra video chỉ với vài dòng mô tả. Không cần máy quay, diễn viên, hay phần mềm dựng phim – điều này khiến tốc độ sản xuất video AI tăng chóng mặt.
TS. Lê Duy Tân (ĐH Quốc tế – ĐHQG TP.HCM) ví von:
“Bạn như có cả một đội sản xuất phim làm việc 24/7 không cần lương”.
Tuy nhiên, phần lớn nội dung AI hiện nay bị gọi là “AI Slop” – tức nội dung được sản xuất nhanh, rẻ, đại trà, thiếu chọn lọc và chiều sâu. Kết quả là mạng xã hội bị “ngập lụt” bởi video sai lệch, khó kiểm chứng, thậm chí gây ảnh hưởng tiêu cực đến nhận thức người xem.
Hệ lụy: Tin giả, thao túng cảm xúc và lừa đảo
Một trường hợp điển hình là hai vợ chồng tại Malaysia lái xe hơn 300km đến địa điểm du lịch, nhưng phát hiện… không có thật – tất cả hình ảnh là AI tạo ra. Đây chỉ là một ví dụ nhỏ trong vô vàn trường hợp người dùng bị đánh lừa bởi video ảo.
Chuyên gia Nguyễn Ngọc Duy Luân cảnh báo:
“Ngay cả AI hiện đại như Sora hay Veo vẫn có lỗi – như tay chân lệch lạc, vật thể bay lơ lửng… nhưng người xem ít để ý, rất dễ nhầm là thật”.
Hậu quả có thể rất nghiêm trọng:
-
Tin theo “thần dược” AI tạo ra → bỏ qua điều trị y tế thực sự.
-
Xem video sai lệch liên tục → mất khả năng phân biệt thật - giả.
-
Trẻ em xem video AI méo mó → ảnh hưởng đến nhận thức, phát triển trí tuệ.
Cẩn trọng trước nội dung video AI
Hiện tại, các nền tảng như Facebook, Instagram, YouTube đã yêu cầu gắn nhãn nội dung AI. TikTok cấm video chứa deepfake, bạo lực, phân biệt đối xử hoặc sai sự thật. Tuy vậy, trách nhiệm chính vẫn nằm ở người dùng.
Một số lưu ý để “chống sốc” với video AI:
-
Kiểm tra nguồn video: có phải kênh uy tín không?
-
Có báo chí, chuyên gia xác nhận thông tin không?
-
Tránh chia sẻ video từ tài khoản mới, thiếu minh bạch
-
Cảnh báo người thân, người lớn tuổi về nội dung giả mạo
Kết luận: Đừng để AI đánh lừa cảm xúc của bạn
Video AI không xấu nếu được sử dụng đúng mục đích. Nhưng nếu lạm dụng để lan truyền tin giả, thao túng cảm xúc, quảng cáo sai lệch thì rõ ràng đây là “con dao hai lưỡi”. Mỗi người dùng mạng xã hội cần tỉnh táo hơn bao giờ hết, không để bị cuốn vào vòng xoáy “AI rác” đang tràn ngập không gian số hiện nay.