Trong hơn ba thập kỷ qua, công nghệ mạng di động đã thay đổi mạnh mẽ cách con người giao tiếp và làm việc. Từ 2G chỉ hỗ trợ gọi thoại, 4G mở ra kỷ nguyên video trực tuyến, cho đến 5G mang đến tốc độ cao cùng độ trễ thấp để phục vụ Internet vạn vật (IoT), xe tự hành và thực tế ảo. Tuy nhiên, thế giới chưa dừng lại ở đó. Thế hệ tiếp theo – 6G – đang được kỳ vọng sẽ chính thức thương mại hóa vào năm 2030.
6G là gì và khác gì so với 5G?
Theo khuôn khổ IMT-2030 do Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) công bố, 6G sẽ mang lại những cải tiến vượt trội so với 5G:
-
Tốc độ truyền tải có thể đạt tới 1 Tbps, nhanh gấp hàng trăm lần so với 5G.
-
Độ trễ cực thấp, dưới 1 mili-giây, gần như tức thì.
-
Khả năng kết nối hàng tỷ thiết bị IoT cùng lúc, phù hợp với mô hình thành phố thông minh và nông nghiệp chính xác.
-
Định vị chính xác ở mức centimet, phục vụ giao thông tự hành và các ứng dụng không gian.
-
Trải nghiệm thực tế mở rộng (XR), thực tế ảo (VR) và bản sao số (digital twin) mượt mà.
-
AI được tích hợp ngay trong hạ tầng mạng, giúp tối ưu lưu lượng, bảo mật và tự động phát hiện sự cố.
Như vậy, 6G không chỉ đơn thuần là tăng tốc độ, mà còn mở ra một nền tảng công nghệ hoàn toàn mới.
Việt Nam và tầm nhìn 6G đến năm 2030
Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu sẵn sàng thử nghiệm 6G vào năm 2030, trong khuôn khổ chiến lược phát triển hạ tầng số quốc gia.
-
Tập đoàn Viettel dự kiến bắt đầu thử nghiệm thiết bị 6G trên mạng thực tế trong giai đoạn 2028 – 2030.
-
Một số địa phương như Cần Thơ đã đưa mục tiêu thử nghiệm mạng 6G vào kế hoạch phát triển hạ tầng số đến năm 2030.
-
Bộ Thông tin và Truyền thông đang chuẩn bị các điều kiện về quy hoạch tần số, hạ tầng cáp quang, trung tâm dữ liệu và thể chế pháp lý.
Điều này thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc nắm bắt sớm xu hướng công nghệ toàn cầu.
Ứng dụng tiềm năng của 6G
6G sẽ mang đến hàng loạt ứng dụng mà 5G chưa thể đáp ứng đầy đủ:
-
Truyền dữ liệu khối lượng lớn để phục vụ thực tế ảo, thực tế mở rộng và metaverse.
-
Hệ thống giao thông tự hành với độ trễ cực thấp và độ chính xác cao.
-
IoT quy mô cực lớn cho thành phố thông minh, nông nghiệp chính xác, y tế từ xa và quản lý môi trường.
-
Các bản sao số (digital twins) trong công nghiệp, cho phép mô phỏng và điều khiển nhà máy theo thời gian thực.
Thách thức đặt ra
Bên cạnh tiềm năng, việc triển khai 6G còn đối mặt nhiều khó khăn:
-
Chi phí đầu tư hạ tầng rất lớn.
-
Sóng tần số cao khó truyền xa, cần nhiều trạm thu phát hơn.
-
Vấn đề an ninh mạng và quyền riêng tư ngày càng phức tạp.
-
Sự đồng bộ tiêu chuẩn quốc tế và khả năng tương thích thiết bị cũ vẫn là bài toán chưa có lời giải.
Kết luận
Việt Nam đang từng bước chuẩn bị cho kỷ nguyên 6G với mục tiêu rõ ràng vào năm 2030. Với sự tham gia của các tập đoàn viễn thông lớn và định hướng chiến lược từ Chính phủ, 6G có thể trở thành nền tảng hạ tầng quan trọng giúp Việt Nam bứt phá trong chuyển đổi số. Dù còn nhiều thách thức, nhưng tầm nhìn này cho thấy một tương lai nơi kết nối di động không chỉ nhanh hơn, mà còn thông minh và toàn diện hơn.
